Τα διδάγματα της ναζιστικής Νύχτας των Κρυστάλλων του 1938

Η 75η επέτειος του πρώτου μαζικού πογκρόμ κατά των Εβραίων

Ο απολογισμός της ναζιστικής θηριωδίας: καταστράφηκαν 1.574 συναγωγές και πολλά εβραϊκά κοιμητήρια, πάνω από 7.000 καταστήματα και 29 πολυκαταστήματα που ανήκαν σε Εβραίους. Περίπου 1.500 Εβραίοι δολοφονήθηκαν και 30.000 εστάλησαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

12

emailεκτύπωση 

 

Την 75η επέτειο από την «Νύχτα των Κρυστάλλων» (Kristallnacht), το πρώτο μαζικό πογκρόμ του ναζιστικού καθεστώτος κατά των Εβραίων, τιμά η Ομοσπονδιακή Γερμανία, αντλώντας πολύτιμα διδάγματα από την εποχή που βασίλευαν ο ρατσισμός, η βία και ο θάνατος, με στόχο να μην ριζώσει ποτέ ξανά στην γερμανική κοινωνία το τέρας του ρατσισμού.

Στις 9 Νοεμβρίου 1938 έλαβε χώρα ένα από τα πλέον ζοφερά γεγονότα στην Ιστορία του Γ' Ράιχ, πρόδρομος του Ολοκαυτώματος, σε πόλεις της Γερμανίας και της Αυστρίας. Ονομάστηκε «νύχτα των κρυστάλλων», επειδή οι Ναζί εφόρμησαν στις ιδιοκτησίες των Εβραίων και άλλων μειονοτήτων, σπάζοντας τις βιτρίνες των καταστημάτων τους. Στη διάρκεια του πογκρόμ κατεστράφησαν 1.574 συναγωγές, πολλά εβραϊκά κοιμητήρια, πάνω από 7.000 καταστήματα και 29 πολυκαταστήματα που ανήκαν σε Εβραίους. Κάποιοι ξυλοκοπήθηκαν μέχρι θανάτου από τους Ναζί, ενώ άλλοι εξαναγκάζονταν να παρακολουθούν. Περίπου 30.000 συνελήφθησαν και εστάλησαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Σήμερα, οι νεκροί του πογκρόμ που διήρκεσε μερικές ημέρες υπολογίζονται στους 1.500.

Τη δεκαετία του 1920 και του 1930 οι περίπου 500.000 Εβραίοι της Γερμανίας, οι περισσότεροι πολωνικής καταγωγής, ζούσαν αφομοιωμένοι στη χώρα ως γερμανοί πολίτες. Είχαν υπηρετήσει στον γερμανικό στρατό και συμμετείχαν σε κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής.

Εξέχοντες επιχειρηματίες, επιστήμονες, καλλιτέχνες και άνθρωποι του πνεύματος προέρχονταν από την εβραϊκή κοινότητα. Οι συνθήκες άρχισαν να αλλάζουν μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Αδόλφο Χίτλερ, το 1933. Πολύ γρήγορα το ναζιστικό καθεστώς προχώρησε στην υιοθέτηση αντισημιτικών πολιτικών. Θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για την ήττα της Γερμανίας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και για την οικονομική καταστροφή που ακολούθησε. Στα τέλη του Οκτωβρίου του 1938, οι Ναζί συγκέντρωσαν περίπου 20.000 Εβραίους και τους απέλασαν στην Πολωνία, της οποίας η κυβέρνηση αρνήθηκε να τους δεχτεί.

Ο Χέρσελ Γκρίνσπαν, γερμανοεβραίος που ζούσε στη Γαλλία μαζί με τον θείο του, έλαβε ένα γράμμα από την οικογένειά του, το οποίο περιέγραφε το δράμα που έζησε κατά την απέλαση: «Κανείς δεν μας είπε τι συνέβαινε, αλλά καταλάβαμε ότι αυτό θα ήταν το τέλος. Δεν έχουμε καθόλου χρήματα. Θα μπορούσες να μας στείλεις μερικά;» έλεγε το γράμμα που έφθασε στον Γκρίνσπαν στις 3 Νοεμβρίου 1938. Το πρωινό της 7^ης Νοεμβρίου, ο Γκρίνσπαν οπλισμένος εφόρμησε στη γερμανική πρεσβεία στο Παρίσι απαιτώντας να δει κάποιον υπεύθυνο. Όταν τον πήγαν στο γραφείο του διπλωμάτη Ερνστ φομ Ρατ, ο Γκρίνσπαν τον πυροβόλησε και τον σκότωσε.

Η δολοφονία του γερμανού διπλωμάτη, ο οποίος κατά τραγική ειρωνεία παρακολουθείτο από τη Γκεστάπο ως πολιτικά αναξιόπιστος, χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία από το ναζιστικό καθεστώς για τις επιθέσεις της «Νύχτας των Κρυστάλλων». Το πρωτοφανές κύμα της ναζιστικής βίας δεν είχε στόχο μόνο την πάταξη της εβραϊκής κοινότητας αλλά χρησιμοποιήθηκε για να δείξει στον κόσμο ότι η Γερμανία είχε αλλάξει - ότι πλέον η κοινωνία ήταν διαιρεμένη σε Εβραίους και μη Εβραίους.

Η «Νύχτα των Κρυστάλλων» προκάλεσε διεθνή κατακραυγή ενώ δυσφήμισε τα φιλοναζιστικά κινήματα σε όλο τον κόσμο. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, οι ΗΠΑ ανακάλεσαν τον πρεσβευτή τους ενώ πολλές άλλες χώρες διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις με τη χιτλερική Γερμανία.

Η μνήμη των θυμάτων τιμάται κάθε χρόνο σε όλη τη Γερμανία, συνήθως με εκθέσεις και ομιλίες πολιτικών και ιστορικών. Εφέτος σημειώθηκε μία απρέπεια: ένα «σπα» στην ανατολική Γερμανία διαφήμισε μία προσφορά για τους πελάτες του, καλώντας τους να περάσουν μία «μεγάλη ρομαντική νύχτα των Κρυστάλλων» στις 9 Νοεμβρίου. Οι αντιδράσεις ήταν ακαριαίες και εξανάγκασαν τη διεύθυνση του «σπα» να ανακαλέσει την προσφορά και να ζητήσει συγγνώμη.

Μία από τις πιο πρωτότυπες ωστόσο ιδέες προς τιμή των θυμάτων της Νύχτας των Κρυστάλλων υλοποιείται στη γερμανική πρωτεύουσα. Η ένωση επιχειρήσεων του Βερολίνου μαζί με τον κρατικό οργανισμό για τον πολιτισμό Kultur Projecte Berlin, τοποθέτησαν μεγάλα αυτοκόλλητα στις βιτρίνες περίπου 100 καταστημάτων της πρωτεύσας, ώστε να μοιάζουν σαν σπασμένες. Αν και ο αριθμός των Εβραίων το 1938, αντιστοιχούσε στο 0,76% του συνολικού πληθυσμού της Γερμανίας, υπολογίζεται ότι το 25% των ιδιοκτητών μικροκαταστημάτων ήταν Εβραίοι.

Ο αντισημιτισμός σήμερα

Το ποσοστό των Εβραίων που ζει στη Γερμανία σήμερα είναι επίσης μικρότερο του 1%. Αλλά η εβραϊκή κοινότητα, αναπτύσσεται ραγδαία, όπως σημειώνει σε ρεπορτάζ του το BBC. Η ισραηλινή πρεσβεία στο Βερολίνο εκτιμά ότι στη γερμανική πρωτεύουσα ζουν επίσης περίπου 10.000 Ισραηλινοί, πολλοί από τους οποίους διαπρέπουν στον χώρο του πολιτισμού.

Ορισμένοι φανατικοί Εβραίοι, σημειώνει το BBC, αντιμετωπίζουν τους Ισραηλινούς που ζουν στη Γερμανία με αντιπάθεια καθώς το θεωρούν προδοσία. Οι Εβραίοι της Γερμανίας όμως, λένε ότι έρχονται αντιμέτωποι με περισσότερα κρούσματα αντισημιτισμού όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Μία έρευνα του πανεπιστημίου του Μπίλεφελντ στη Γερμανία που δημοσιεύτηκε το 2011 και βασίστηκε σε χιλιάδες συνεντεύξεις, διαπίστωσε ότι ο πιο έντονος αντισημιτισμός στις σημερινές χώρες της Ευρώπης παρατηρείται στην Πολωνία και την Ουγγαρία. Επίσης στην Πορτογαλία ο αντισημιτισμός είναι αρκετά πιο ισχυρός σε σχέση με άλλες χώρες, ενώ στην Ιταλία και τη Γαλλία, οι αντισημιτικές εκδηλώσεις είναι λιγότερο διαδεδομένες σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Η Βρετανία και η Ολλανδία παρουσιάζουν τα χαμηλότερα ποσοστά αντισημιτισμού. Σε όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, εκτός από την Ιταλία, οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι «οι Εβραίοι εμπλουτίζουν τον πολιτισμό μας» -  στη Γερμανία το ποσοστό που απάντησε θετικά σε αυτό άγγιξε το 70%. Παρ' όλα αυτά  σχεδόν το 50% των γερμανών ερωτηθέντων δήλωσε ότι «οι Εβραίοι προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το γεγονός ότι υπήρξαν θύματα στη ναζιστική περίοδο» - το αντίστοιχο ποσοστό στη Βρετανία είναι 22%, στη Γαλλία 32% και στην Ιταλία 40%. Σε Ουγγαρία και Πολωνία είναι 68% και 72% αντιστοίχως.

Μία άλλη έρευνα του γερμανικού κοινοβουλίου από το 2012 ανέφερε ότι σχεδόν το 20% των Γερμανών τρέφουν έναν «λανθάνοντα αντισημιτισμό», δηλαδή κάποιο είδος κρυφής αντιπάθειας προς τους Εβραίους. 

http://www.tovima.gr